19යේ ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය එළිදරව් කර කුමන්ත්‍රණකරුවන්ට දඩුවම් කිරීමට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ඉන්නා නීති විශාරදයන් සහ ජාතික සංවිධානවල කිහිප දෙනෙක් ඉඩ නොදෙන්නේ ඇයි?

19යේ ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය එළිදරව් කර කුමන්ත්‍රණකරුවන්ට දඩුවම් කිරීමට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ඉන්නා නීති විශාරදයන් සහ ජාතික සංවිධානවල කිහිප දෙනෙක් ඉඩ නොදෙන්නේ ඇයි? (නීතිඥ අරුණ ලක්සිරි උණවටුන 2020.10.19)

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති වූ විගස 2015 දී 19 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ගෙන ඒමට මුල් වූ නීති විශාරදයන් කිහිප දෙනෙක් රටෙන් යන්නට ගියේය. එක් අයෙක් ඒ වන විටත් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු විය. ඔවුන් එසේ රට හැරදා යාම ලියුම්කරු හදුනාගත්තේ 2015 දී 19 ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සම්මත කරගෙන ඇති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විරෝධී සවරූපය ගෝඨාභය ජනාධිපති විසින් එළි දරව් කරගෙන එකී ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණයට සම්බන්ධ වූ අයට දඩුවම් කළහොත් ඉන් ගැලවී යාමට පූර්ව සැළසුමක් අනුව ක්‍රියා කිරීමක් ලෙසය. 20වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධන පනත් කෙටුම්පත සම්බන්ධව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය දැන් ප්‍රසිද්ධ රහසකි. පුවත් පත්වල දක්වා ඇති ආකාරයට 20 සම්බන්ධයෙන් වන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණයේ 20 වගන්ති 4කට ජනමතවිචාරණයක් පැවැත්වීම අවශ්‍ය බව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කර ඇති බව පෙනී යයි. මෙම ප්‍රවෘත්තියට අදාල 20 ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය නිල වශයෙන් පාර්ලිමේන්තුව හෝ ජනාධිපතිවරයා විසින් ප්‍රකාශයට පත්කර නැතත් මේ වනවිටත් ප්‍රසිද්ධියට පත්වී ඇති කරුණු කිසිවෙකු ප්‍රතික්ෂේප කර නැති කරුණු / තොරතුරු වේ. එකී ප්‍රවෘත්තිය වැරදි බවට නොව එකී ප්‍රවෘත්තිය සනාථ වන ආකාරයට ආණ්ඩුවේ පාර්ශවයන් විසින් අදහස් දක්වා තිබීමද විශේෂයෙන් සැළකිය යුතුය. ආණ්ඩුවේ ප්‍රධානීන් 20 ට සංශෝධන ගෙන එන බව දිගින් දිගටම කියන්නේ 20 සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ලබා දී ඇති තීරණය නොදැන විය නොහැකිය. 20 වගන්ති 4කට ජනමතය විමසීම අවශ්‍ය බවට වන මාධ්‍යයේ පළවන ප්‍රවෘත්ති අනුව නීතිය පිළිබද මූලික අවබෝධයක් ඇත්තෙකුට වුවත් පෙනී යන්නේ යෝජිත විසිවන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධන පනත් කෙටුම්පතේ 3 වන වගන්තිය (33වන ව්‍යවස්ථාව) 5 වන වගන්තිය (35වන ව්‍යවස්ථාව) 14 වන වගන්තිය (70වන ව්‍යවස්ථාව) සහ 22 වන වගන්තිය (104වන ව්‍යවස්ථාව) සම්බන්ධ විධිවිධාන නීතියක් කර ගැනීමට ජනමතවිමසුමක්ද අවශ්‍ය බව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කර ඇති බවයි. 20 වගන්ති 4ක් නීතියක් වීමට නම් පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් 2/3 ඡන්දයට අමතරව ජනමතවිචාරණයක්ද පැවැත්වීමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කර තිබීම වර්තමාන පාර්ලිමේන්තුවේ උත්තරීතරත්වය දැඩි ලෙස අභියෝගයට ලක් කරයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවට නීති උපදෙස් දෙන නීති විශාරදයන්ට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 76 වන ව්‍යවස්ථාව පිළිබද දැනුමක් සහ අවබෝධයක් නැත්තේ යැයි කිව නොහැක. 76 වන ව්‍යවස්ථාව කියන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය පාර්ලිමේන්තුව අත්නොහල යුතු බවකි. 20 සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණයට අනුව 2015 දී 19යේ සිදුකළ ව්‍යවස්ථා 4 ක සංශෝධන නැවත මුල් තත්ත්වයට ගෙන ඒමට (Counter Ammendment) ජනමතවිචාරණයක් පැවැත්විය යුතු තත්ත්වයක් පැන නැගී ඇත. එය විය නොහැක්කේ අනුර බණ්ඩාරනායක මහතා පාර්ලිමේන්තුවේ කථානායකවරයා වී සිටියදී 2001 ජූනි මස 20 වැනි දින පාර්ලිමේන්තුවේ උත්තරීතරත්වය ආරක්ෂා කිරීමට ලබා දුන් තීරණය අනුව වත්මන් කථානායකවරයා විසින්ද පාර්ලිමේන්තුවේ උත්තරීතරත්වය ආරක්ෂා කිරීමට පියවර ගනු ලැබිය හැකි හෙයිනි. ඒ මන්ද යත් 2015 තිබූ පාර්ලිමේන්තුව විසින් පාර්ලිමේන්තුවේ 2/3 මන්ත්‍රීවරුන්ගේ ඡන්දයෙන් පමණක් සම්මතකරගෙන 80.1 ව්‍යවස්ථාව අනුව එවකට සිටි කථානායකවරයාගේ සහතිකය ලබා ගත් 19 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ ව්‍යවස්ථා 4ක් නැවත සංශෝධනය කිරීමට එනම් ප්‍රති සංශෝධනය ( Counter Ammendment) කිරීමට වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවේ 2/3 මන්ත්‍රීවරුන්ගේ ඡන්දයත්, ජනමතවිචාරණයකින් ජනතාවගේ අනුමැතිය අවශ්‍ය වීමත්, එය නීතියක් වන්නේ 80.2 ව්‍යවස්ථාව අනුව වීමත් එකිනෙකට පටහැනි තත්ත්වයකි. වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවට 2015 පාර්ලිමේන්තුව 2/3න් කළ දේ කිරීමට ජනමතවිචාරණයකටත් යායුතු වන්නේ නම් වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය එදා පාර්ලිමේන්තුවට වඩා හීනවීමක් සිදුවී ඇත. අඩුවීමක් සිදුවී ඇත. වර්ෂ 2015 දී පාර්ලිමේන්තුව විසින් 2/3 පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ ඡන්දයෙන් පමණක් සිදුකළ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් නැවත සංශෝධනය කිරීමට එනම් පෙර තත්ත්වයට ගෙන ඒම සඳහා 2/3 ට අමතරව ජනමතය විමසීමට සිදුවීම වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවේ ව්‍යවස්ථාදායක උත්තරීතරත්වය බිදවැටීමට හේතුවන අතර, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 76 වන ව්‍යවස්ථාවට පටහැනිව වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය අත්හැරීමක් සහ අන්සතු කිරීමක්ද සිදුවීමක් බවද, එය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 67 වන සහ 74 වන ව්‍යවස්ථාවලට පටහැනි බවත් 2015 දී පාර්ලිමේන්තුව කළ දේ නැවත මුල් තත්ත්වයට ගෙන ඒමෙන් 2020 පාර්ලිමේන්තුව වැළැක්වීමක් බවත්, එනම් 2/3 කින් සම්මත කරගත් ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් ඉවත් කිරීමට ජනමතවිචාරණයක් පැවැත්වීමට සිදුවීම වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවේ උත්තරීතරත්වය අභියෝගයට ලක් කිරීමකි. 2015 තිබූ පාර්ලිමේන්තුව 2/3 සංශෝධනය කරගත් ව්‍යවස්ථා 4ක් 2020 පාර්ලිමේන්තුව විසින් නැවත මුල් තත්ත්වයට පත් කිරීමට යාමේදී පාර්ලිමේන්තුවේ 2/3 ට අමතරව ජනමතවිචාරණයක් නියම කිරීම වත්මන් කථානායක මහින්ද යාපා අබේවර්ධන කෙසේ ඉවසා සිටීද? යන්න තීරණය කිරීමට තවම කල් වැඩිය. කෙසේ වෙතත් අනුර බණ්ඩාරනායක මහතා අද පාර්ලිමේන්තුවේ කථානායකවරයා ව සිටියේ නම් පාර්ලිමේන්තුවේ උත්තරීතරත්වය ආරක්ෂා කිරීමට කරනු ඇත්තේ, එදා එනම් 2015 දී 19 යට එවකට කථානායකවරයා සහතිකය යොදා ඇත්තේ වැරදියට බවත්, පාර්ලිමේන්තුවේ 2/3කින් අනුමැතිය ලැබූ පමණින් 80.1 ව්‍යවස්ථාව අනුව කථානායකවරයාට සහතිකය යෙදිය නොහැකි බවත්, ජනමතවිචාරණයක් යායුතුව ඇති ව්‍යවස්ථා 4ක් සහිත 19යට 80.1 ව්‍යවස්ථාව අනුව එවකට කථානායකවරයා සහතිකය යෙදීම වැරදි බවත්, කළ යුතුව තිබුණේ පාර්ලිමේන්තුවේ 2/3 ලබීමත් සමගම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 79වන ව්‍යවස්ථාවේ අවසන් විධානය අනුව සටහන තබා 85 ව්‍යවස්ථාව අනුව 19යට ජනමතවිචාරණයක් තබා ජනතාව විසින් 19යට ජනතාවගේ අනුමැතිය ලැබුණොත් 80.2 ව්‍යවස්ථාව අනුව සහතිකය යෙදීමට ජනාධිපතිවරයාට එකී 19 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධන පනත් කෙටුම්පත යොමු කිරීම කළ යුතුව තිබූ බව ප්‍රකාශ කිරීමයි. එවිට සිදුවන්නේ 2015 දී වැරදි ලෙස කථානායකවරයා සහතිකය යොදා ඇති බවට පාර්ලිමේන්තුව විසින් නෛතික පිළිගැනීම ලැබීමෙන් 19ය පනත් කෙටුම්පතක් (Bill) බවට එසැනින් පත් වී 18 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය අනුව රටේ පාලනය ගෙන යාමට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාට සිදුවීමයි. 19 යට ඇලුම්කරන අයට කළ හැකි වන්නේ ජනමතවිචාරණයක් පවත්වා 19යට ජනාධිපතිවරයාගේ සහතිකය ලබාගෙන 80.2 ව්‍යවස්ථාව අනුව 19 ය නීතියක් කර ගැනීමය. මෙසේ විය හැකි බව දැනගත් හෙයින් 19යේ සැළසුම්කරුවෝ මේ වනවිටත් රටෙන් පලාගොස් තිබෙන්නට ඉඩ ඇති අතර ( දැනටමත් ඇතැම් නීති විශාරදයන් රට හැර ගොස් ඇත) 2015 දී 19 ය වැරදි ලෙස නීතියක් ලෙස පවත්වාගෙන ගිය අය සම්බන්ධයෙන් කළ කුමන්ත්‍රණ අදාලව නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා නීතියේ පාලනයට දක්වන කැමැත්ත මත තීරණය වන අතර ඒ සම්බන්ධයෙන් මේ වනවිටත් මෙම ලියුම්කරු ජනාධිපතිවරයාට ලිඛිතව දැනුම් දී ඇත. කෙසේ වෙතත් මේ වනවිට ආණ්ඩුවේ ක්‍රියාකාරීන්ගේ හැසිරීම අනුව පෙනී යන්නේ දැනටමත් එළිදරව්වී ඇති 19යේ ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය සහ එකී කුමන්ත්‍රණකරුවන් සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීමට ගෝඨාභය ජනාධිපතිවරයාගේ ආණ්ඩුව ක්‍රියා කිරීමට සූදානම් බව නොව එකී කුමන්ත්‍රණය යටපත්වන ආකාරයට ක්‍රියා කරමින් එකී කුමන්ත්‍රණකරුවන් ආරක්ෂා කරන ආකාරයට 20 ඉදිරියට ගෙනගොස් 19 යේ ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය වැසීමට උත්සාහ ගන්නා බවකි. මේ ආණ්ඩුවේ නීති විශාරදයන් එකී ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණකරුවන් ගේ හිතවතුන් විය හැකිය. එකට නඩුවලට පෙනී සිටියා විය හැකිය, එහෙත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 76 ව්‍යවස්ථාව පිළිබදව ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාව සහ මහින්ද යාපා අබේවර්ධන කථානායකවරයාව දැනුවත් කිරීමේ යුතුකමක්, ව්‍යවස්ථාපිත සදාචාරයක් ඔවුන්ට ඇත. එමෙන්ම හිටපු කථානායක අනුර බණ්ඩාරනායක මහතා පාර්ලිමේන්තුවේ 2001 ජූනි මස 20 වැනි දින පාර්ලිමේන්තුවේ උත්තරීතරත්වය ආරක්ෂා කිරීමට කටයුතු කළ ආකාරය පිළිබද වත්මන් ජනාධිපතිවරයාව සහ කථානායකවරයාව දැනුවත් කිරීමේ වගකීමක් ඇත. එසේ ක්‍රියා නොකර 20 තව දුරටත් ඉදිරියට ගෙන යාමට ආණ්ඩුවේ නීති විශාරදයන් සහ ජාතික සංවිධානවල කිහිප දෙනෙකු විසින් ඉඩ දීමෙන් පෙනී යන්නේ 19 ය මෙන්ම 20 දෙකම කෙටුම්පත් වී ඇත්තේ මෙරටින් නොව විදේශීය න්‍යාය පත්‍රයකට අනුව බවයි. මේ කුමන්ත්‍රණකරුවන් රටේ විශාල බලයක් සහ අධිකාරයක් දරන හෙයින් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා ද, 2/3 ආණ්ඩුවද 19 ය සහ 20 උගුලේ හසුවී සිටිනවා විය හැක. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්ෂා කිරීම සදහා 19 යේ ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය එළිදරව් කිරීමට පුරවැසියන්ට අයිතියක් ඇත. එය 20න් වැසීමට ඉඩ දිය නොහැකිය. arunaunawatuna@gmail.com