ද්විත්ව පුරවැසියන්ගේ සීමාව ඇතිකරන අවසන් ඉල්ලීමත් 20ට විරුද්ධ වන්නන්ට ලබා දී ජනමතය නොවිමසා 33,35,70 සහ 104 ව්‍යවස්ථා 19යෙන් සංශෝධනය කරගත් ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය යට ගැසීමේ 20 මෙහෙයුම සාර්ථක කර ගනීවිද?

ද්විත්ව පුරවැසියන්ගේ සීමාව ඇතිකරන අවසන් ඉල්ලීමත් 20ට විරුද්ධ වන්නන්ට ලබා දී ජනමතය නොවිමසා 33,35,70 සහ 104 ව්‍යවස්ථා 19යෙන් සංශෝධනය කරගත් ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය යට ගැසීමේ 20 මෙහෙයුම සාර්ථක කර ගනීවිද? (නීතිඥ අරුණ ලක්සිරි උණවටුන 2020.10.21)

2015 දී 19 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධන පනත් කෙටුම්පත ගෙන ආ අවස්ථාවේ පැවති පාර්ලිමේන්තුවට තිබූ ව්‍යවස්ථාදායක බලයම 2020 දී 20 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධන පනත් කෙටුම්පත ගෙන ආ පාර්ලිමේන්තුවට තිබිය යුතුය. ඒ මක් නිසාද යත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 76 වන ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය කිරීමක් මේ දක්වා සිදු වී නැති හෙයිනි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 76 වන ව්‍යවස්ථාව දක්වන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ ව්‍යවස්ථාදායක බලයයි. පාර්ලිමේන්තුව සතු ව්‍යවස්ථාදායක බලය අත්නොහළ යුතු බව එහි දැක්වේ. 20 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධන පනත් කෙටුම්පත සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ලබා දුන් තීරණය කථානායක මහින්ද යාපා අබේවර්ධන මහතා 2020.10.20 වන දින පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන් අතර, එදා එනම් 2015 දී පාර්ලිමේන්තුව විසින් 2/3 මන්ත්‍රීවරුන්ගේ ඡන්දයෙන් පමණක් සංශෝධනය කරගත් 70 ව්‍යවස්ථාව ඇතුලු තවත් ව්‍යවස්ථා 3ක් නැවත සංශෝධනය කර ගැනීමට මන්ත්‍රීවරුන් 2/3 ක් සහ ජනමතවිචාරණයකින්ද අනුමැතිය ලැබිය යුතු බවට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කර ඇති බව එම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණයේ බලපෑමයි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට ගරු කරන පුරවැසියන්ට එකී තීරණය අනුව ඇතිවන ගැටළුව වන්නේ 2015 පාර්ලිමේන්තුවට 33, 35, 70 සහ 104 ව්‍යවස්ථා ජනමතවිචාරණයකට නොගොස් සංශෝධනය කිරීමට හැකිවීමත්, 2020 දී පාර්ලිමේන්තුවට එම ව්‍යවස්ථා  සංශෝධනය කිරීමට ජනමතවිචාරණයකට යායුතු වීමත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වන්නේ කෙසේද? නීතියේ පාලනය වන්නේ කෙසේද? ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 76 ව්‍යවස්ථාවෙන් ලබා දී ඇති ව්‍යවස්ථාදායක බලය වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවට හීන වූයේ කෙසේද? යන්නයි. එවන් පසුබිමක ද්විත්ව පුරවැසියන්ගේ සීමාව ඇතිකරන අවසන් ඉල්ලීමත් 20ට විරුද්ධ වන්නන්ට ලබා දී ජනමතය නොවිමසා 33,35,70 සහ 104 ව්‍යවස්ථා 19යෙන් සංශෝධනය කරගත් ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය යට ගැසීමේ 20 මෙහෙයුම සාර්ථක කර ගනීවිද? යන්න සාකච්ඡාවට ලක්කිරීම කරන්නේ අනුර බණ්ඩාරනායක වැනි පාර්ලිමේන්තුව සතු ව්‍යවස්ථාදායක බලය ආරක්ෂා කළ කථානායකවරයාට ගරු කිරීමක් වශයෙන් සහ වත්මන් කථානායක මහින්ද යාපා අබේවර්ධන මහතාට 76 ව්‍යවස්ථාව ආරක්ෂා කර ගැනීමේ වගකීමක් සහ යුතුකමක් ඇතිබව පෙන්වා දීමටය. භික්ෂූන් වහන්සේලා ඇතුලු සමාජයේ විවිධ මට්ටමේ පුරවැසියන් 20 ට එරෙහිව විරෝධය දක්වා ඇතිබව රහසක් නොවේ. මෙ වන විට එකී විරෝධයේ ප්‍රතිඵල ලෙස විරෝධයට පදනම් වී ඇති බොහෝ කාරණා පිළිගැනීමට 20 කෙටුම්පත් කළ අය එකගවී ඇති බවත් අසන්නට ලැබෙන අතර දැනට නොවිසදී ඇත්තේ ද්විත්ව පුරවැසියන්ට පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු වීමට ඇති හැකියාව ඉවත් නොවීම පමණක් වන තත්ත්වයට එම විරෝධය ලඝු වී ඇත. මෙම ලියුම්කරු 20ට එරෙහි වූයේ 20 ගෙන එනු ලබන්නේ 2015 දී සිදුකළ 19යේ ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය යටපත් කිරීමට සහ එකී කුමන්ත්‍රණකරුවන් ගැලවී යාමට 20 ගෙනවිත්ය යන පදනමින් ය. මෙම ලියුම්කරු ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා වෙත, නීතිපතිවරය සහ වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා වෙතද 2015 දී 19ය ගෙන ආ අවස්ථාවේ සිදුකළ ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය පිළිබද පැමිණිළි කර ඇති අතර, 20 සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් 33, 35, 70 සහ 104 ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය කිරීමට ජනමතවිචාරණයක් නියම කර තිබීමෙන්ම 2015 දී 19 ය ගෙන ආ අවස්ථාවේ එකී ව්‍යවස්ථා සංශෝධන කරගෙන ඇත්තේ ජනමතවිචාරණයක් නොපවත්වා වන අතර 2015 දී ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණයක් සිදුවී ඇති බව ඒ අනුව පැහැදිලි වේ.  2015 දී 19 ය සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 76 වන ව්‍යවස්ථාව අනුව සිය ව්‍යවස්ථාදායක බලය ක්‍රියාත්මක කළ එවකට කථානායකවරයාගේ බලතල වර්තමාන කථානායකවරයාට අහිමි වී ඇති බවත්, එදා කථානායකවරයා 33, 35, 70 සහ 104 ව්‍යවස්ථා පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් 2/3 ක ඡන්දයෙන් පසු ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 80.1 ව්‍යවස්ථාව අනුව සහතිකය යෙදීමට හැකි තරම් බලවත් වුවත්, වර්තමාන කථානායකවරයාට 33, 35, 70 සහ 104 ව්‍යවස්ථා පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් 2/3 ක ඡන්දයෙන් පසු ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 80.1 ව්‍යවස්ථාව අනුව සහතිකය යෙදීමට නොහැකි තරම් දුර්වල කර ඇත. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 76 ව්‍යවස්ථාව අනුව වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවට සහ වත්මන් කථානායකවරයාට එදා පාර්ලිමේන්තුවට සහ කථානායකවරයාට තිබූ පාර්ලිමේන්තුව සතු ව්‍යවස්ථාදායක බලය අත්හළ නොහැකිය. 2015 සිටි කථානායකවරයා 80.1 ව්‍යවස්ථාව යටතේ සහතිකය යෙදූ නීතියක් 2020 කථානායකවරයාටද 80.1 ව්‍යවස්ථාව යටතේ සහතිකය යොදා සංශෝධනය කිරීම වැළැක්වීමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් තීරණය කර තිබීම මගින් පැහැදිලිවන්නේ 2015 දී සිටි කථානායකවරයා 33, 35, 70 සහ 104 ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය කරගැනීමට එදා 80.1 ව්‍යවස්ථාව අනුව 19යට සහතිකය යෙදීම නිවැරදි නොවන බවත් එදා 19 යට 80.2 ව්‍යවස්ථාව අනුව ජනාධිපතිවරයා විසින් සහතිකය යෙදිය යුතුව තිබූ බවයි. මෙය 2015 දී නීතිවිශාරදයන් කිහිප දෙනෙක් සහ තවත් අය එක්වී සිදු කළ ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණයක ප්‍රතිඵලයක් වන අතර, එකී කුමන්ත්‍රණකරුවන් ගැලවී යාම සදහා සහ එදා සිදු කළ වැරැද්ද යටපත් කිරීම 20 මගින් අපේක්ෂා කරන අතර මේ වන විට 20ට ඇති ජනතා විරෝධය විවිධ වෙනත් මාර්ග ඔස්සේ යටපත් කිරීමටද උත්සාහ ගන්නා බව පෙනෙන්නට තිබේ. ද්විත්ව පුරවැසියන්ගේ සීමාව ඇතිකරන අවසන් ඉල්ලීමත් 20ට විරුද්ධ වන්නන්ට ලබා දී ජනමතය නොවිමසා 33,35,70 සහ 104 ව්‍යවස්ථා 19යෙන් සංශෝධනය කරගත් ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය යට ගැසීමේ 20 මෙහෙයුම සාර්ථක කරගැනීමේ උත්සාහයද ඒ අතර වෙයි. 19යේ ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණයේ දිගුවක් ලෙස 20 ඉදිරියට යාම පාලනය කරමින් 19 යේ අවුල ලෙහා දැමිය හැක්කේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 76 වන ව්‍යවස්ථාව සම්බන්ධයෙන් කථානායක මහින්ද යාපා අබේවර්ධන මහතා විසින් අවධානය යොමු කිරීමත්, 2001 ජූනි මස 20 දින අනුර බණ්ඩාරනායක කථානායකවරයා පාර්ලිමේන්තුව සතු ව්‍යවස්ථාදායක බලය ආරක්ෂා කිරීමට ගත් පියවර දෙස අවධානය යොමු කිරීමෙනුත් ය. ජනතාව 19 සහ 20 අවුල දෙස අවධානයෙන් සිටිය යුත්තේ ඒකීය බව සහ බුද්ධාගමට හිමි ප්‍රමුඛස්ථානය පාර්ලිමේන්තුව විසින් 2/3 ක ඡන්දයෙන් වෙනස් කර නැවත එය යථාතත්ත්වයට ගෙන ඒමට 20 දී මෙන් පාර්ලිමේන්තුවේ 2/3 ක් සහ ජනමතවිචාරණයක් ද නියම කෙරෙන හෙයිනි. එදා 19 ය කෙටුම්ත් කළේද නීති විශාරදයන් ය. මෙදා 20 කෙටුම්පත කළේද නීති විශාරදයන් ය. මේ නීති විශාරදයන් එකිනෙකා ජනාධිපතිවරු, කථානායකවරු සහ පාර්ලිමේන්තුව නොමග යවා හිතූ හිතූ දේ කරගන්නා බව 19 සහ 20 ජනතාවට කියා දෙන පාඩමයි. arunaunawatuna@gmail.com